BEHÇET HASTALIĞI

Behçet hastalığı (BH) vücuttaki birçok doku ve organ sistemini etkileyebilen, kronik bir romatolojik hastalıktır. Genellikle 20-30'lu yaşlar arasında başlayan Behçet hastalığı, ülkemizde erkeklerde daha sık görülür.

Belirtileri neler?

En sık görülen belirtileri arasında; ağız içinde sık ve çok miktarda oluşan aftlar, cinsel organlarda tekrarlayan yaralar, büyük ve yaygın sivilceler ve ağrılı, sıcak cilt altı bezeleri gibi cilt sorunları yer alır.

Gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görmeyle kendini gösteren, üveit hastalığı (görme tabakasında iltihaplanma) Behçet hastalığının önemli bulgularından biridir. Geç fark edilir ve iyi tedavi edilmezse körlüğe neden olabilir.

Daha çok diz ve ayak bileği ekleminde şişlik ve ağrı ile kendini gösteren, sonrasında ise iskelet sisteminde hareket kısıtlılığına kadar gidebilen bulgulara da rastlanabilir. Bazen standart tedavilere dirençli eklem iltihabı, sakatlığa neden olabilir. Omurga boyunca ve kuyruk sokumu bölgesinde, özellikle sabah ağrıları ve tutukluk hali, sıklıkla omurgayı İlgilendiren romatizma ile birlikte görülür.

Bacak ve kol damarlarında, iç organları besleyen damarlarda ya da beyin damarlarında pıhtı oluşmasına bağlı tıkanıklık görülür. Beyin damarlarında oluşması ani bilinç kaybı ve felce, bağırsakları besleyen damarların etkilenmesi ise karın ağrısı, kanlı ishal gibi durumlara neden olur. Akciğer ve kalpte daha hafif bulgulara rastlanır.

Behçet hastalığı, birçok yakınmaya neden olur ama tüm bulgular aynı anda ve aynı kişide görülmeyebilir. Bazı hastalar, hafif cilt bulgularıyla yıllarca sorunsuz yaşayabilirken, bazı hastalar ise görme kaybı ve damar tıkanıklıkları nedeniyle yaşamı tehdit eden sorunlarla karşılaşabilirler. Behçet hastalığı, her hastada çok farklı şekillerde seyreder.

Bu nedenle hiçbir hasta bir diğerine tam anlamıyla benzemez.

Behçet hastalığının nedeni nedir?

Bu hastalığın bilinen ve kanıtlanmış en önemli nedeni, genetik yatkınlık taşımasıdır. Özellikle HLA-B5 VE HLA-B51 adı verilen genetik bir molekülün hastalığa yakalanma riskini artırdığı bilinmektedir. Behçet hastalığına, İpek Yolu üzerindeki ülkekerde sıkça rastlanması sebebiyle İpek Yolu Hastalığı'da denmektedir. Bu ülkeler arasında evliliklerin sık yaşanması ve genetik yapının karışmış olması hastalığın daha sık görülmesine neden olduğu düşünülmektedir.

Nasıl tanı konulur?

Hastanın yakınmaları ve ayrıntılı muayene büyük önem taşır. Hastalar, bazı belirtileri dikkate almadıkları için hekime söylemezler. Bu nedenle hekim, her belirtinin durumuyla ilgili olarak hastasını değerlendirmelidir.

Genetik molekül tespiti dışında tanı koymayı sağlayan özel bir laboratuvar testi yoktur. Paterji testi olarak isimlendirilen bir tür deri testi de tanıya yardımcı olabilir. Bu test sonucunun pozitif olması tanıyı desteklerken, alman negatif sonuç ise hastalığın olmadığı anlamını taşımaz.

Nasıl tedavi edilir?

Tedaviyi belirlerken tamamen hastalığın şiddetine ve organ tutulumlarına göre hareket edilir. Hastalık, cilt bulgularıyla sınırlı ve de hafif seyrediyorsa, tekli ve basit ilaçlar kullanmak yeterli olur. Beyin, damarlar ve göz gibi organlarda yakınma varsa o zaman çok daha karmaşık ve özel ilaçlar kullanmak gerekir. Tedavide kullanılan ilaçlar, çoğu kez kortizon içerir ve bağışıklık sistemini baskılar. Hastanın yakından ve sıkı takip edilmesi gereklidir.